In dit project wilde ik voornamelijk onderzoek doen naar zelfstandig wonende ouderen. Veel ouderen leven in eenzaamheid en dit hoor en zie je overal. Nu zijn er veel wijkcentrums en organisaties zoals het ouderenfonds die gezelligheid en aandacht bieden aan ouderen. Toch zijn er veel ouderen eenzaam. Een van de redenen waarom ouderen eenzaam zijn is doordat ouderen moeite hebben met apparaten en alles daaromheen. Hierdoor zijn ze minder snel op de hoogte van alle ontwikkelingen in de buurt, nu het internet een steeds grotere rol gaat spelen. Ik zie dit in mijn eigen omgeving, maar ook wanneer ik mensen vroeg over hun ouders of grootouders. Vaak bleek dat de ouderen computers altijd nog erg lastig vinden.
Ik wilde hier onderzoek naar doen. Ik wilde weten waarom ouderen hier nu zoveel moeite mee hebben. Daarnaast wilde ik mijn kennis als CMD’er verbreden. Op de studie, CMD, heb ik veel gedaan met techniek en ben ik vaak de frontend kant op gegaan. Tegelijkertijd vind ik de UX ofwel de user experience en usability ook erg interessant bij het ontwerpen. Ouderen, die over het algemeen erg digibeet zijn, is daar de perfecte doelgroep voor. Met deze doelgroep wilde ik dus een product opzetten. Ik wilde erachter komen waar de ouderen vastlopen en hoe deze obstakels opgelost zouden kunnen worden. Daarnaast wil ik mezelf forceren om niet te lang bij kleine details te blijven hangen bij het vormgeven. Ik kan urenlang op een klein onderdeel blijven zitten en hierdoor verlies ik veel tijd. Ik wil dit perfectionistische gedrag wat meer onderdrukken zodat ik meer tijd over houdt om daadwerkelijk te testen met de doelgroep.
Aangezien ik tijdens de opleiding me voornamelijk heb geprofileerd op de techniek, heb ik iets minder ervaring met de UX. Toch gaat UX en vormgeving mij meestal wel goed af. Veel websites gebruiken een beetje dezelfde structuur en door rond te kijken op het internet naar concepten kon je verschillende ideeën combineren tot iets unieks.
Toch is dat in dit project iets anders gelopen. Iets wat duidelijk was uit het vooronderzoek en later bij de observaties, interviews en testen alleen maar duidelijker werd is dat ouderen anders denken en andere aannames hebben op websites. Hierdoor zijn er een stuk minder bruikbare concepten te vinden online voor dit ontwerpprobleem.
Iets waar ik al snel bij vastliep waren de toegankelijkheidsopties. Uit onderzoek bleek dat de mogelijkheid om tekst te vergroten, voor te lezen en om de website in zwart/wit te tonen erg goed werken bij ouderen en in sommige gevallen zelfs als cruciaal gezien kunnen worden. Het opvallend tonen van deze opties was daarom ook een groot struikelblok. Of het was te groot, of het was te onduidelijk of de ouderen waren te bang om op zo’n knop te drukken. Ik werd een beetje gefrustreerd tijdens het ontwerpen aangezien tekst groot moet zijn, maar er ook rust bewaard moest worden. Hierdoor is het lastig om een menu te gebruiken in de header, aangezien dit snel druk wordt. Gelukkig heb ik met voldoende testen dit probleem op weten te lossen. Alles werd in een navigatiemenu gestopt en de navigatiemenu werd hernoemd naar ‘wat wilt u doen?’. Uit de testen bleek dat de vragen erg goed werkte als vindbaarheid voor knoppen en functies. In de laatste versie wisten alle ouderen de instelling te vinden en waren niet te bang om hier op te drukken.
Bij het kleurgebruik liep ik tegen hetzelfde als bij toegankelijkheidsopties; ‘Hoe zorg je voor rust, grote tekst maar wordt het niet te saai?’ Ik vond de website zelf snel saai worden. Het ontwerp werd al snel een volledig wit scherm met alleen tekst, aangezien pastelkleuren niet gebruikt konden worden en er een hoog contrastratio nodig is. Nu zal een wit scherm met alleen tekst wellicht goed kunnen werken voor de ouderen aangezien alles goed leesbaar is, maar toch wilt het oog ook wat. Uit de design pattern search bleek al dat er minimaal ontworpen moest worden maar toch wilde ik geen zwart-wit krantenartikel opleveren. Na wat iteraties en ‘trial en error’ is ervoor gekozen om op de hoofdpagina een donkergekleurde banner te tonen. De header is ook in die kleur vormgegeven. Op die manier komt de gebruiker eerst binnen op een gekleurde website. Voor de content worden er veel afbeeldingen gebruikt op een witte achtergrond. Met afbeeldingen kan er op een rustige manier toch kleur toegevoegd worden op de pagina. Uiteindelijk ben ik blij met het resultaat van de website. Het is relatief kleurrijk, maar vooral rustig en bevat grote tekst.
In het begin van het project begon ik met het vinden van ouderen. Ik heb de ouderen eenmaal nodig voor interviews en testen later in het traject. Om ouderen te vinden besloot ik samen met Johan Didden mee te doen met activiteiten. Door met een aantal activiteiten mee te doen kon ik de ouderen observeren en kreeg ik een algemeen beeld van de ouderen. Na de activiteit stelde Johan mij nogmaals voor en gaf ik aan waarom ik hier nu precies was. Vervolgens vroeg ik aan de ouderen of zij wilde helpen. Het uitleggen ging wat moeizaam aangezien ik niet zo’n hele luide stem heb van mezelf. Er werd meerdere keren gevraagd of ik mezelf luider kon herhalen. Nadat het voor alle ouderen duidelijk was waarom ik hier was en wat zij mij konden bieden, waren de meeste ouderen bereidt mij te helpen. Ik deed dit zo’n 4 keer met 4 verschillende groepen ouderen. Johan wist het project goed aan te prijzen en was hier ook erg enthousiast over. Hierdoor waren de meeste ouderen bereidt mij hun naam en telefoonnummer te geven. Ik vond het altijd wel erg spannend om zo voor een groep ouderen te presenteren, maar de reacties die de ouderen gaven, zorgde ervoor dat ik er altijd weer zelfverzekerd vertrok.
Wanneer ik de ouderen wilde interviewen, belde ik er een paar op en stuurde ik wat Whatsapp berichten naar de ouderen. Ik hoopte zo veel mogelijk ouderen te spreken en te interviewen. Hier gebeurde er alleen wat vreemds. Ondanks dat veel ouderen positief waren en aangaven mij te willen helpen, krabbelde nu veel ouderen terug. Veel ouderen reageerde niet, drukte mij weg wanneer ik belde, gaven wat vage smoesjes zoals verhuizingen en drukte of gaven eerlijk aan het achteraf liever toch niet te willen. Er was 1 groep ouderen, van de eerste activiteit, die wel erg positief reageerde en mij wilde helpen. Maar verder hadden veel ouderen geen motivatie meer.
Ik gaf aan wat vriendelijke ouderen aan dat er best veel ouderen van andere groepen niet meer willen. Ze hadden medelijden en 1 oudere wist voor mij iets te regelen. Naast KBO Tilburg Reeshof is er ook wijkcentrum De Nieuwe Stede die erg in de buurt zit en vaak ook samenwerkt met KBO Tilburg Reeshof. Hier was een koersbal activiteit waar heel veel ouderen bij zouden zijn. Tijdens deze activiteit heb ik gezellig wat meegedaan, maar vooral ook veel ouderen gesproken. Ik verplaatste me door de zaal en sprak wat verschillende ouderen. Het ging over van alles en nog wat maar ondertussen ontving ik wel wat antwoorden; ‘Welke apparaten gebruiken ze, wat is hun fysieke toestand, hoe wonen ze…‘. Ik vond ook wat ouderen bij de koersbal die ook lid waren van KBO Tilburg Reeshof en mij wel wilde helpen. Op die manier wist ik toch weer wat ouderen erbij te betrekken.
Helaas bleek ook weer bij de interviews een paar ouderen niet te kunnen. Ondanks dat de meeste ouderen niet meer werken plannen ze hun dag wel compleet vol. Het gevolg hiervan is dat wanneer de interviews iets uitliepen, de ouderen erna geen tijd meer hadden. Het liefst deed ik de interviews fysiek aangezien ik ook wat knoppen en iconen had uitgeprint die ik de ouder wilde laten zien om alvast een beeld te krijgen wat de voorkeuren zijn. Helaas konden in verband met de planning van de ouderen niet alle interviews fysiek plaats vinden. Ik stelde daarom voor om sommige interviews telefonisch te houden. Hier gingen de meeste ouderen, die eerst niet konden, mee akkoord. Op die manier heb ik toch nog de meeste ouderen kunnen spreken en heb ik veel inzichten kunnen doen. Ik ben hier uiteindelijk best opgelucht over want tijdens alle interviews was ik best wel gefrustreerd en gestrest over het feit dat het elke keer uitliep
Na de interviews werd er een LoFi en HiFi ontworpen en deze werd vervolgens weer getest met de doelgroep. Alleen hier kreeg ik weer erg weinig antwoord van de ouderen. Veel hadden geen tijd of gaven aan het liever niet te doen. Ik was hier al bang voor. Sommige ouderen zijn echt bang voor digitale apparaten bleek uit de observaties tijdens de activiteiten. Ik besloot daarom gelijk ook weer mijn familie te vragen. Mijn oma is een grote digibeet en mijn opa valt ook onder de doelgroep. Ik vroeg ook nog aan mijn oma of zij vrienden of vriendinnen kende die niet zoveel ervaring hadden met computers. Ik hoopte dat als het via een vriendin gaat, de drempel voor de ouder om aan zoiets mee te doen, kleiner zou zijn. Helaas gaf mijn oma na een paar weken aan dat ze niemand kon vinden die mee wilde helpen. Het blijft een spannend iets voor veel ouderen blijkt. Ik vroeg daarom de ouderen van KBO Tilburg Reeshof, maar ook zij wisten niemand. Na overleg met Johan Didden wist hij nog wel wat vrienden te raadplegen die ook lid zijn van KBO Tilburg Reeshof. Met die ouderen, en mijn opa en oma in de laatste iteratie, heb ik voldoende keren kunnen testen.